Anders werken aan wonen
Nederland staat voor een complexe woonopgave. Hoe kan deze uitdaging duurzaam, inclusief én vanuit de huidige en toekomstige woonbehoeften worden aangepakt?
De Nederlandse woningmarkt zit op slot. Het woningaanbod is te eenzijdig, de huizenprijzen rijzen de pan uit en de doorstroming is gestokt. Het vinden van een geschikte én betaalbare koop- of huurwoning is voor steeds meer groepen in de samenleving onmogelijk geworden. De oplossing wordt nu vooral gezocht in het zo snel en veel mogelijk bijbouwen. Dat is, zo wordt steeds duidelijker, niet de enige en meest wenselijke manier om de woonopgave aan te pakken.
Via de Open Oproep Anders werken aan wonen wordt in 15 projecten door interdisciplinaire coalities gewerkt aan vernieuwende perspectieven, strategieën en oplossingen voor de woonbehoeften in Nederland. Dat gebeurt via ontwerpend onderzoek en op verschillende schaalniveau’s, De coalities worden gevormd door ontwerpers, overheden, organisaties, deskundigen en burgers.
Via de Open Oproep Anders werken aan wonen wordt in 15 projecten door interdisciplinaire coalities gewerkt aan vernieuwende perspectieven, strategieën en oplossingen voor de woonbehoeften in Nederland. Dat gebeurt via ontwerpend onderzoek en op verschillende schaalniveau’s, De coalities worden gevormd door ontwerpers, overheden, organisaties, deskundigen en burgers.
kennis
Essay: Anders blijven werken aan wonen
Meer dan voorheen moeten architecten zich politiek positioneren en één van de manieren om dat te doen is door voorbij de status quo van de woningmarkt te ontwerpen. In business-as-usual ruimtelijke ontwikkelingen is hier doorgaans weinig ruimte voor. De mogelijkheden om tot nieuwe modellen, methoden, materialen en ontwerpen te komen zijn daardoor beperkt. De Open Oproep Anders werken aan wonen bracht hier enigszins verandering in door veertien interdisciplinaire coalities de ruimte te geven om buiten de gebaande paden te treden.
meer
Anders werken aan wonenmeer
Podcast: Anders werken aan wonen
In de tweede aflevering van de podcast De nieuwe ruimte praten we over de woonopgave: Anders werken aan wonen. Chris van Langen gaat in gesprek met vertegenwoordigers van twee projecten die via de Open Oproep Anders werken aan wonen tot stand zijn gekomen: Learning from Germany en KIEM: Proeftuin Boerhaavewijk.
meer
Anders werken aan wonenmeer
Essay: Laat ons anders werken aan wonen
Met de Open Oproep Anders werken aan wonen riep het Stimuleringsfonds Creatieve Industrie coalities van partijen op om ontwerpend onderzoek te doen naar andere bouwmethoden, woontypologieën, wijktransformaties, eigendomsmodellen en organisatievormen. Vijftien projecten werden geselecteerd. Uit de ambities van deze projecten valt een aantal thematische focuspunten te destilleren.
meer
Anders werken aan wonenmeer
Kader van verwantschap
René Boer en Mark Minkjan keken in een breder perspectief naar anders werken aan wonen in binnen- en buitenland. In het Kader van verwantschap zetten zij vijftien voorbeeldprojecten op een rij.
meer
Anders werken aan wonenmeer
projecten
Buurtschap fabricage
Dividual onderzoekt welke ontwerpstrategieën een succesvolle transformatie van werklocaties naar een gemengd woon-werkgebied met innovatieve woontypologieën mogelijk maken. Hierbij ligt de focus op de inzet van een geprefabriceerd houten bouwsysteem om de meest voorkomende obstakels in dergelijke transformatieprocessen te overwinnen én bij te dragen aan een meer circulaire en duurzame bouwsector.
De wooncoöperatie: Learning from… Germany
Marieke Kums (STUDIO MAKS) onderzoekt hoe het wooncoöperatiemodel zich in Nederland als gangbaar woonalternatief kan ontwikkelen. Ondanks de potentie van deze woonvorm komt de concrete toepassing ervan in Nederland maar mondjesmaat van de grond.
Woonlandschappen
Studio Marco Vermeulen onderzoekt de potentie van ‘woonlandschappen’ waarbij natuurinclusieve woningbouw als hefboom voor de ontwikkeling van natuur en landschap wordt ingezet. Is het mogelijk om een ‘woonlandschap’ te ontwerpen met betaalbare woningen dat een gezondere, duurzamere en meer sociale leefomgeving biedt?
Crossing borders – door anders te werken aan wonen
VOIDS Urbanism stelt dat de ruimte in de stad steeds schaarser wordt en ons dwingt tot binnenstedelijke verdichting. De woonopgave leidt volgens hen de komende decennia tot grootschalige transformatie van bedrijfsterreinen tot woongebieden in de stad.
KIEM: Proeftuin Boerhaavewijk
De Boerhaavewijk in Haarlem, gebouwd in de jaren ’60 en ’70, staat volgens AP+E en Studio dmau voor een flink aantal opgaven. Denk aan verbetering en verduurzaming van de bestaande woningen, vergroening van de openbare ruimte, verdichting en de aanpak van complexe sociaal-maatschappelijke problemen.
Ruimtegenoten
Atelier van Berlo constateert dat 55-plussers per persoon veel woonruimte hebben en weinig geneigd zijn te verhuizen. Terwijl het laatste juist woningen kan vrijmaken én kansen zou bieden hun huidige woningen en wijken te verduurzamen.
Designing Solidarity – Rethinking Squatting Practices in a Fragmented Housing Movement
Ontwerper Lukas Engelhardt onderzoekt het kraken van woningen als oplossing voor de wooncrisis. Vanuit historisch perspectief is kraken een bewezen tactiek voor het tegengaan van speculatie, leegstand en stijgende huurprijzen. Kan het een duurzaam alternatief zijn voor systemen als anti-kraak?
Woonstroom, woonculturen in beweging
Studio Stad onderzoekt wat een nieuwe flexibele woontypologie aan mogelijkheden biedt voor de woonbehoefte van de hedendaagse dynamische en internationale samenleving. Dit vergt volgens hen een nieuw perspectief waarbij we niet bouwen voor de woonvraag die we kennen, maar ruimte creëren voor datgene wat nog onbekend is.
Drijvend bouwen
PosadMaxwan signaleert dat het bouwen in de buurt van water problemen met zich meebrengt waar bestaande bouw- en ontwerpmethoden onvoldoende op zijn ingericht. Tegelijkertijd zien ze dat water juist ook kansen biedt voor andere, duurzame en inclusieve wijken. Daarmee biedt het een integrale oplossing voor de kwantitatieve woonopgave van nu én voor de kwalitatieve woonopgave op de lange termijn.
De zachte kaart van Oostenburg, Hoogstedelijk samenleven in de praktijk
Het ontwikkelen van een stadsgebied kost ten minste tien jaar en het duurt nog eens een extra decennium voordat een buurt écht is geworteld. Het is daarom niet vanzelfsprekend om te achterhalen of de ideeën die aan een nieuwe buurt ten grondslag liggen, daadwerkelijk werken voor de bewoners die er uiteindelijk een thuis vinden.
In plak ûnder de sinne
Voor Polyfern gaat het binnen de woonopgave om het bouwen van woningen die bijdragen aan hechte gemeenschappen, aan een goede kwaliteit van leven en aan een hoge ruimtelijke kwaliteit en woningen die een perspectief bieden voor uiteenlopende doelgroepen.
Commons in Noord
De initiatiefnemers willen de tijdelijke circulaire broedplaats De Ceuvel doorontwikkelen tot een permanente regeneratieve wijk die voor de eeuwigheid duurzame en betaalbare huisvesting moet gaan garanderen. Hiervoor wil de Ceuvel 3.0 een lokale Community Land Trust (CLT) oprichten: een entiteit die de kaders schept waarbinnen wonen en werken samenkomen, recreatie een plek krijgt, de natuur behouden en hersteld wordt en waarbij de stakeholders van het gebied de beslissingen nemen.
Building a healthy lifestyle
Het ontwerpend onderzoek van VenhoevenCS is niet alleen gericht op de huidige druk op de woningmarkt, maar ook op het creëren van een gezondheidbevorderende woon- en leefomgeving. Voor VenhoevenCS vormt de woonomgeving de basis voor een goede gezondheid en daarmee biedt ze een grote kans voor de preventie van chronische ziekten als diabetes type 2, hart- en vaatziekten, kanker en depressie.
Kansen voor het Community Land Trust model in Nederland
And The People richt zich samen met Space & Matter op het verder vormgeven van de Nederlandse Community Land Trust (CLT) beweging. Community Land Trusts zijn open ledenorganisaties die gebruikmaken van een alternatief ontwikkelmodel dat de belangen van de bewoners, de buurt én het algemeen belang vertegenwoordigt.